Op donderdag 13 augustus en vrijdag 14 augustus heeft er zich een grote vissterfte voorgedaan in de singels van Groot-Sander. Daarbij is een groot gedeelte van de grote vissen en een aantal kleine vissen overleden.
In de week voorafgaande aan de vissterfte hebben we een ware hittegolf gehad met temperaturen boven de 35°C. Zoals zo vaak wordt zo’n hittegolf afgesloten met flinke regen- en onweersbuien. Zo ook op de dinsdagavond voor de vissterfte. Gedurende die avond zijn er in Etten-Leur hele zware regen- en hagelbuien gevallen. Er viel toen zoveel regen dat de riolen het in verschillende wijken rondom Groot-Sander het regenwater niet konden verwerken en waardoor de riooloverstorten in werking zijn getreden. Het vervuilde water uit die riooloverstorten is uiteindelijk in de singels van Groot-Sander terecht gekomen. Daar is het organische materiaal, wat in dat vervuilde water zit, zeer snel gaan rotten, waardoor het zuurstofgehalte helemaal uit het water van de singels in Groot-Sander is verdwenen. Donderdagmorgen kwamen de eerste meldingen binnen dat er een aantal dode vissen in het water dreven en dat er vissen aan de oppervlakte zwommen. Dit duidde op een zeer laag zuurstofgehalte in het water. Na zuurstofmetingen bleek dat het zuurstofgehalte bijna nul was. De vereniging heeft daarop direct actie ondernomen door dit bij het waterschap Brabantse Delta te melden. Het waterschap was snel ter plaatse om een beluchter in het water te plaatsen waarmee het zuurstofgehalte verhoogd kon worden. Ook heeft het waterschap de dode vissen, die toen op het water dreven, opgeruimd. Het ging toen nog om een aantal kleine visjes en een paar grotere. Donderdagavond ontvingen wij de melding van een aantal leden van onze vereniging dat zij een aantal grote dode vissen uit het water gehaald hadden. Vrijdagmorgen bleek dat de vissterfte veel groter was door de vele dode vissen die toen op het water dreven. We zijn toen met een aantal vrijwilligers van de vereniging en mensen van het waterschap begonnen om de dode vissen te ruimen. Daarmee zijn we de gehele dag bezig geweest. Aangezien dit geen lekker werk is, omdat de dode vissen heel erg stinken, kunnen we alleen een schatting maken van wat er uiteindelijk dood is gegaan. We schatten dat we ongeveer 300kg dode vissen hebben laten afvoeren door de gemeente Etten-Leur en het waterschap. Hieronder bevonden zich: 30 graskarpers, 28 schubkarpers, diverse snoeken van klein tot groot, een paar zeelten en ongeveer 150 baarzen van klein tot ongeveer 20 cm.
In de loop van vrijdagmorgen ontdekte één van de vrijwilligers van de vereniging dat er vissen opgesloten zaten in een buis die de sloot langs de Deken Koopmanslaan en de singels in Groot-Sander met elkaar verbind. We hoorden de vissen in de bewuste pijp spetteren. De vissen waren waarschijnlijk die pijp ingezwommen, omdat daar nog wat zuurstofrijker water aanwezig was. We hoorden de vissen dus wel, maar konden niet inschatten om hoeveel vissen het ging. Nadat we zelf geprobeerd hadden om de vissen er uit te krijgen kwamen we al snel tot de conclusie dat dit ons niet ging lukken. Daarop hebben we besloten om de hulp van de brandweer in te roepen. Deze kwamen met drie brandweerwagens ter plaatse om ons te helpen de vissen te redden. De brandweer heeft met brandslangen vanaf de kant van Markenland water de buis ingepompt, zodat de vissen meer water hadden en uit de buis gespoeld werden. In eerste instantie kwamen er een aantal dode vissen aan de kant van Groot-Sander uit de buis, waardoor we dachten dat de meeste vissen dood waren gegaan. Maar niets bleek minder waar. De nog levende vissen waren in de pijp tegen de stroom aan het in zwemmen. Nadat de brandweer nog meer water de pijp in pompte kwamen de levende vissen er ook uit. Na ongeveer anderhalf uur de pijp gespoeld te hebben waren alle vissen uit de pijp. Er zijn in totaal 30 grote karpers uit de pijp gehaald, waarvan er 24 het overleefd hebben. Inmiddels was het zuurstofgehalte in dat deel van de singels weer ruim voldoende gestegen, zodat besloten is om de levende vissen in dat stuk te laten zitten. Tijdens en na het spoelen van de pijp is de brandweer begonnen met het maken van fonteinen om het zuurstofgehalte in het water te verhogen. Daarmee zijn ze tot aan het begin van de avond bezig geweest
Ook gingen er geruchten dat de bewoners van de Aletta Jacobslaan er problemen mee zouden hebben dat de door het waterschap geplaatste beluchter ook gedurende de nacht aan zou blijven staan. Terwijl dat juist de periode is dat een beluchter nodig is. ’s Nachts is er namelijk geen productie van zuurstof door waterplanten. Op Facebook heeft dat tot niet zulke mooie reacties naar die omwonenden geleid. Echter was dat geheel onterecht. Wij hebben gedurende die vrijdag met verschillende omwonenden gesproken. Allen gaven zij aan dat zij begrepen dat de beluchter nodig was, omdat de vissen in nood waren. Niemand had er problemen mee dat de beluchter ook ’s nachts aan bleef staan. Dus hebben de mensen van het waterschap vrijdagmiddag de tijdklok er nog tussen uit gehaald, zodat de beluchter 24 uur per dag zou blijven werken. Echter stopte de beluchter er in de loop van vrijdagavond mee. Nadat wij dit bij het waterschap hadden gemeld zijn er mensen van het waterschap er vrijdagavond nog naar toe gegaan om de beluchter weer aan de praat te krijgen. Helaas bleek deze zo ver stuk te zijn gegaan dat deze vrijdagavond niet meer gerepareerd kon worden. Zaterdagochtendvroeg heeft het waterschap twee andere beluchters in het water geplaatst. Ook heeft het waterschap toen het zuurstofgehalte op verschillende plekken in de wijk gemeten. Op alle plaatsen was het zuurstofgehalte toen weer voldoende hoog dat het gevaar voor de vissen geweken was.
Gedurende het gehele afgelopen jaar is de waterkwaliteit in de singels van Groot-Sander goed geweest. Dit was ook te zien aan de dode vissen die we uit het water gehaald hebben. Deze waren allemaal goed dik en zagen er goed uit. Eind 2018 zijn we in de singels begonnen met een proef met graskarpers. Dit om te kijken of we graskarpers kunnen gebruiken om waterplanten te verminderen in het water. We hebben toen 50 graskarpers van 40-45cm in de singels uitgezet. Na de eerste winter hebben we toen 5 dode graskarpers uit het water gehaald, waarvan de doodsoorzaak onbekend is gebleven. Maar die 5 dode graskarpers vormden geen probleem voor de proef die we aan het uitvoeren waren. Echter tijdens de grote vissterfte van half augustus hebben we 30 dode graskarpers uit het water verwijderd. U kunt wel begrijpen dat de proef met de graskarpers hierdoor een flinke klap heeft gekregen. In het gunstigste geval zouden er nu nog zo’n 15 graskarpers in het water zitten. Ondanks dat we veel dode graskarpers uit het water hebben gehaald konden we daardoor toch nog wel wat resultaten van de proef vastleggen. Zo hebben de graskarpers zich goed over het gehele water verspreid. Ook konden we aan vissen zien dat ze goed van de waterplanten hebben gegeten, want ze waren in anderhalf jaar tijd flink gegroeid. Ze waren bijna allemaal 70-80cm geworden en hadden allemaal een dikke buik.
Maar hoe nu verder? Binnenkort staat er een gesprek gepland met de gemeente Etten-Leur, het waterschap Brabantse Delta, Sportvisserij Zuidwest Nederland en onze vereniging. Samen met het waterschap gaan we daar voorstellen om gedurende de zomermaanden in de singels van Groot-Sander een fontein te plaatsen en om een rooster te gaan plaatsen voor de pijp waaruit de vissen gered zijn, zodat daar geen grote vissen meer in kunnen zwemmen. Ook zal daar over het voorzetten van de proef met de graskarper gesproken gaan worden. En ook de riooloverstorten zullen daar ter sprake gaan komen. Als laatste willen wij als vereniging de vrijwilligers van onze vereniging en de mensen van het waterschap, de brandweer en de gemeente Etten-Leur bedanken voor hun hulp om de nog levende vissen te kunnen redden en bij het opruimen van de dode vissen.